Angst om te delen is geen goede raadgever. ‘Zeker niet als het gaat om het versnellen van de transformatie van de Noordzee als bron van fossiele energie naar bron van groene energie. Dan is kennis verwerven, kennis delen en samen optrekken pure noodzaak’, zegt David Molenaar, projectleider bij DOT (Delft Offshore Turbine).
En precies dat is zijn doel met Phynix. Begin april van dit jaar kocht DOT het BLPH-platform van CrossWind, een samenwerking van Shell en Eneco, die het in Italië had laten bouwen. ‘De energietransitie vraagt om lef én realisme,’ stelt David Molenaar. ‘Het oorspronkelijke plan van CrossWind om de BLPH op zee te plaatsen, was technisch vooruitstrevend, maar bleek in de praktijk te complex om nu al volledig uit te rollen. Wij zien wel degelijk kansen door het platform op land te stationeren in de Eemshaven, als een slimme tussenstap met grote meerwaarde. Ook tegen de achtergrond van de ambities van de overheid, om in 2031 twintig megawatt groene waterstof te produceren. Phynix wordt een levend laboratorium, een plek waar leren, innoveren en samenwerken bij elkaar komen.’ Niet morgen, maar nu.
Groene waterstof onmisbaar
Nederland zit midden in een grotere systeemverandering. De elektrificatie van de industrie loopt nog achter, wat de vraag naar waterstof en duurzame elektriciteit remt. Daardoor dreigt een mismatch: windparken leveren straks mogelijk meer stroom dan we gebruiken. Groene waterstof is een onmisbare schakel in de overgang naar een CO₂-neutrale energievoorziening. Met oog voor milieu en biodiversiteit. De ecologische voetafdruk terugbrengen naar de draagkracht van één planeet in plaats van eenendriekwart is de rode draad in de carrière van David Molenaar. Misschien kan dat niet anders als je geboren bent in 1972, het jaar dat Grenzen aan de Groei uitkwam, het rapport van de Club van Rome dat de wereld (even) schokte. ‘Als we de wereldwijde opwarming willen beperken tot 1,5 à 2 graden, moeten we snel overstappen op duurzame energiebronnen. Met de Noordzee beschikken we over een grote windenergietuin die zich al heeft bewezen – met projecten zoals Hollandse Kust Zuid, die inmiddels zonder subsidie draaien. Maar al die windstroom via kabels aan land brengen, is kostbaar, tijdrovend en logistiek uitdagend. Hier komt waterstof in beeld. Door op zee windenergie direct om te zetten in groene waterstof en die via bestaande gasleidingen aan land te transporteren, slaan we twee vliegen in één klap: we benutten bestaande infrastructuur én we ontlasten het elektriciteitsnet.’ Waterstof maakt zo de grootschalige inzet van offshore wind haalbaar en flexibel. De technologie is er al, maar die moet nog robuuster en goedkoper worden om grootschalig en onderhoudsarm ingezet te kunnen worden. Precies daar ligt nu de uitdaging — én de kans.
Loonshot project
Het voormalige offshore platform wordt eind van deze zomer in de Eemshaven verwacht. Er is al een locatie op het terrein van BUSS overeengekomen. DOT gaat de komende twee jaar aan land aan de slag om de technologie al experimenterend te verbeteren. De Eemshaven biedt ruimte, infrastructuur, industrie én aansluiting op bestaande energie- en pijpleidingsystemen. Maar het gaat niet alleen om techniek. David Molenaar: ‘We moeten nu ook aan de slag met de Human Capital Agenda, met het opleiden van mensen. Studenten mee laten bouwen, jonge techneuten laten ontdekken wat er allemaal mogelijk is. Daarom betrekken we actief scholen, studenten, vakmensen en beleidsmakers. Zij kunnen hier letterlijk en figuurlijk om de tafel. Op land kunnen we leren, testen en optimaliseren. De kinderziektes die je offshore moeilijk kunt oplossen, kunnen hier wél gecontroleerd worden aangepakt. En ondertussen testen we die technologie in de praktijk: hoe maak je die installaties robuust, betrouwbaar en opschaalbaar. Het platform twee jaar zonder storing laten draaien lijkt misschien niet direct op innovatie, maar is het wel degelijk. Dit project is ons eigen loonshot project: zichtbaar, leerzaam en vooral samen. Want alleen door samenwerking ontstaat de beweging die we nodig hebben – naar een schoner, slimmer en duurzamer energiesysteem.’ En die zichtbaarheid werkt. ‘Zodra bekend werd dat we dit project hier startten, meldden zich direct bedrijven die wilden meedoen of waterstof wilden afnemen.’ En ook scholen die dit als de kans zien om concreet curricula te gaan ontwikkelen die aansluit bij de huidige en ook toekomstige vraag
Resultaten en uitdagingen
De grootste uitdaging nu is zorgen voor voldoende financiering. DOT maakte een vliegende start en moet het financiële been nu in korte tijd bijtrekken. Een DEI+ subsidie is in voorbereiding en er wordt hard getrokken aan investeerders voor de vereiste aanvullende financiering. David Molenaar blijkt een meester in denken en doen tegelijkertijd: alle (mogelijke) stakeholders vanaf dag één betrekken bij een project. Dat deed hij als CEO bij Siemens en dat doet hij nu bij DOT, op alle fronten. Ook en vooral als het gaat om delen van kennis. In de voorbereiding op de komst van het platform zijn de eerste resultaten al geboekt. ‘We gebruiken het bestaande kennisplatform HEROW van TNO om bedrijven met elkaar te verbinden en kennis te delen. DOB Academy geeft nu al trainingen over waterstof en offshore wind, en samen met onder andere HVCE en ECHT Human Capital ontwikkelen we straks lespakketten gebaseerd op échte data van het platform. Dus niet uit een boekje, maar uit de praktijk.’ TNO draait ook mee in het project. Zij borgen alle kennis en voeren het R&D-programma uit. Zo zorgen zij ervoor dat de inzichten niet alleen gedeeld worden met bedrijven, maar ook beschikbaar zijn voor bijvoorbeeld start ups. Geen concurrentie. Zaken als veiligheid, milieu-impact, biodiversiteit en het opleiden van mensen – daar moet je niet op concurreren, dat moet je samen regelen. ‘Pas als de basis staat, kun je gaan concurreren op bijvoorbeeld een elektrolyser die 10% efficiënter is, of volledig recyclebaar. Daar zit je voorsprong. Maar eerst moeten we de sector op gang helpen, gezamenlijk leren en ontwikkelen. Als de Noordzee onze energietuin is, moeten we daar samen in planten.’
Laat Waterstof Werken (LWW) evenement
Hoe zorgen we op tijd voor voldoende, gekwalificeerd personeel voor de groenewaterstoftransitie? Deze vraag staat centraal tijdens het jaarlijkse evenement Laat Waterstof Werken, dat plaatsvindt op dinsdag 24 juni 2025.
Meer horen over hoe je van de Noordzee een duurzame energietuin maakt? David Molenaar is keynote-spreker tijdens het LWW-event. Hier gaat hij dieper in op de reis van het offshore platform BLPH naar het waterstof-lab Phynix. Ook vertelt hij hoe je vorm geeft aan de energietransitie zonder te blijven hangen in pilots en plannen.
Meld je nu aan!
