Column
Het is dertien jaar geleden dat ik voor het eerst solliciteerde op een baan. Ik had mijn Universitaire Bachelors afgerond en begaf mij enigszins nerveus maar vastberaden op de Nederlandse arbeidsmarkt. Toen al, in 2012, een rampzalig gebied voor de fris afgestudeerde, laat staan niet afgestudeerde, werkzoekende. Een cv moest voldoen aan talloze eisen, van bijbaantjes tot bestuurlijke functies en liefst ook zoveel mogelijk ‘skills’. Daarbij moest je voornamelijk ook nog een onwijs leuk mens zijn: ambitieus, gedreven, sociaal, enthousiast etc. Het lukte mij om een stage bij een uitgeverij te bemachtigen en bouwde mijn cv op met jaren ervaring, werd een zij-instromer in een andere branche en ben nu jaren later eindverantwoordelijk voor een prachtig IT-bedrijf.
36 ben ik nu, en nog steeds moet ik met mijn achtergrond vechten voor mijn rol: wat heb ik te zoeken met een studie Engelse Taal en Cultuur en Journalistiek in de IT-branche? Weet ik wel waar ze het over hebben? Heb ik genoeg kennis en ervaring op het vlak van bedrijfskunde en bedrijfsvoering om een IT-bedrijf te laten groeien? Onbegrijpelijk in een tijd waarin de druk op de arbeidsmarkt groter dan ooit is, het aantal studenten in het onderwijs afneemt en we aangewezen zijn op het vinden van een duurzame oplossing. Met dat in het achterhoofd sta ik op de barricade voor een bredere blik op talentontwikkeling en introduceerden we afgelopen maand ons Switch to Digital initiatief.
Want in de afgelopen jaren heb ik gezien hoe murw ikzelf maar ook de mensen om mij heen zijn geworden. Creativiteit en originaliteit worden niet aangemoedigd. Voldoen aan de norm en de verwachting is het hoogste goed.
Als ik terugkijk naar mijn studententijd is er geen enkel moment geweest waarop ik mij dit alles had voorgesteld. Misschien was ik mij van geen kwaad bewust, zo struinend door de gangen van het academiegebouw. Was ik te druk met nadenken wat ik vond van de literatuur die ik moest lezen, de mening die verkondigd werd tijdens het hoorcollege en bovenal te druk met leven in het moment.
Toen ik vorig jaar voor 60 bedrijfskundestudenten van de HvA in Amsterdam een college gaf over het bouwen van een bedrijf, zoals ik dat de afgelopen zeven jaar heb gedaan, was het vooral het gebrek aan vragen die mij deden inzien dat de student van tegenwoordig de mogelijkheid tot verbeelding aan het verliezen is. Na de lezingen, in de kroeg met een biertje of twee, kwamen de vragen pas los. Maar die waren doordrenkt met frustratie. Ze hadden geen idee hoe ze hun ambitie vorm zouden moeten geven en wat er concreet voor nodig is om die felbegeerde toffe baan te bemachtigen.
Studeren zou een verrijking moeten zijn. Op welk niveau dan ook. Je studententijd zou een tijd moeten zijn waarin je jezelf ontdekt, je vriendschappen vormgeeft en je nadenkt over wat je wilt en wat je kunt. Niet een ren-je-rot-show en daarna in het bedrijfsleven belanden zonder enige droom of ambitie maar wel met een oorkonde waarvan je eigenlijk al niet meer weet waarom je die per se wilde behalen en of deze überhaupt nog aansluit bij de continu veranderende arbeidsmarkt.
Ons bedrijf richt zich op een doelgroep die ik hierboven schets. De gemotiveerde, gedreven, originele al dan niet afgestudeerde hbo/ wo’er die van zichzelf weet: ik weet dat ik iets kan maar ik weet niet waar te beginnen. Bij ons is een diploma niet zo relevant, je drive en intrinsieke motivatie om alles eruit te halen wat erin zit wél. Bij ons krijg je de kans om je binnen een jaar of vijf te ontwikkelen tot IT-consultant, en om met trots die arbeidsmarkt te trotseren en te voelen dat je ertoe doet, omdat dat gewoon zo is.
En onze dagelijkse realiteit is keihard: jaarlijks ontvangen wij duizenden sollicitaties van jonge mensen die hebben ervaren dat onze Nederlandse arbeidsmarkt zo alom vernietigend is, dat ze niet meer weten hoe ze ermee om moeten gaan.
Ik vind het teleurstellend om te zien dat we nog steeds spreken van een krapte op de arbeidsmarkt terwijl bedrijven het nog ingewikkelder maken om degene die ze willen, te laten voldoen. En het tegengestelde is waar: het talent krijgt alleen geen ruimte. En dat is logisch, want als je tijdens je studie niet gemotiveerd wordt om te zijn wie je bent, de tijd te nemen voor je ontwikkeling, dan ben je tegen de tijd dat je echt aan het werk moet, volledig lamgeslagen door het gapende gat dat je moet overbruggen om te passen bij dat ideaalbeeld.
Wanneer gaan we nou eindelijk eens inzien dat we significante veranderingen moeten doorvoeren? Dat deze twijfels stiekem al beginnen op de middelbare school waar je veel te vroeg een pakket moet kiezen waar je later spijt van hebt. Een studie kiest die je na een paar jaar niet afmaakt omdat deze niet bij je past. Een bijbaan vindt waar je goed, misschien wel steengoed in bent, maar geen carrière in kunt maken. Wanneer houden we op met verlangen van een ander dat wat we zelf niet kunnen, weten, willen of doen. Wanneer starten we met het aanmoedigen van leven in het moment. Een diploma laat zien dat je een periode van groei hebt doorgemaakt, maar dat geldt net zo goed voor wie geen diploma heeft behaald. En dat een zij-instromer met een literaire achtergrond een fantastische verfrissende toevoeging kan zijn voor de IT-branche.
Met die onuitputtelijke overtuiging sta ik als hoofdambassadeur pal voor www.switchtodigital.nl. Om alle talenten in Nederland, die misschien niet op het eerste gezicht passen binnen het plaatje, de ruimte te geven van grote toegevoegde waarde te zijn. Want zoals ik inmiddels al jaren weet, en onze klanten zoals Rabobank, Parnassia Groep en de BAM al jaren bevestigen: “Een zij-instromer maakt niet alleen het verschil, ze zijn onmisbaar geworden.”
Anna Noorda is general manager bij @Goodzo en bestuurslid van NLdigital en Stichting CA-ICT
